• Đặng Phương Bích 
  

  
  

  Lúc này đã gần trưa, chị Sông Quê được một người 

  quen chở đến. Ông ấy cứ bảo tôi ngồi xuống nói 

  chuyện. Biết ông ấy từng làm ở Ủy ban nhân dân 

  thành phố, tôi hỏi ông ấy nghĩ gì về vụ Đoàn Văn 

  Vươn. Ông ấy bảo, nói thật là chúng tôi đều nghĩ 

  Vươn là người tốt, rất tốt, nhưng cái sai của Vươn 

  là chống lại bằng vũ khí. Giá như Vươn cứ chấp 

  hành, rồi tiếp tục khiếu nại thì hơn. Còn việc chính 

  quyền Tiên Lãng làm sai thì đã bị xử lý cả loạt rồi.

  
  

  
  Tôi hết sức kiên nhẫn nghe ông ta nói xong rồi mới 

  phản công, rằng thứ nhất, cách đây hơn một năm, 

  báo chí đã loan tải kết luận chính thức của thủ tướng 

  chính phủ, đây là một vụ cưỡng chế hoàn toàn trái 

  pháp luật, yêu cầu phải điều tra lại và xử lý nghiêm 

  minh. Thứ hai, đã là cưỡng chế sai thì việc chống lại 

  cái sai chính là cái đúng. Thứ ba, việc bắt và khởi tố 

  ông Khanh là kiểu chữa bệnh không chữa tận gốc. 

  Chính ông Khanh là người phản đối cưỡng chế. Việc 

  ông ấy nhận chân trưởng ban cưỡng chế vì ông ấy 

  giống như một người lính, chỉ làm theo lệnh trên. 

  Thay vì truy trách nhiệm kẻ ra lệnh cưỡng chế, thì 

  chính quyền lại sẵn sang thí ông Khanh làm con tốt. 

  Thứ tư, ông bảo nhà Vươn cứ chấp hành cưỡng chế 

  đi, rồi kiếu nại sau, như vậy ông thực không biết tý gì 

  về tình trạng của người dân, ròng rã đi khiếu kiện 

  hàng mấy chục năm trời mà đâu được giải quyết? 

  
  

  
  Quên không giới thiệu một người khách, là bạn của 

  chủ nhà, cũng là dân Tiên Lãng. Khi tôi hỏi, sao 

  không thấy dân Tiên Lãng hiệp thông ủng hộ nhà 

  Vươn? Anh ta nói: bị chặn hết ở cầu Khuể rồi. Tôi đi 

  từ hôm trước nên giờ mới đươc ngồi đây, nghỉ việc 

  để đi xem xử Vươn mà rốt cục có được vào đâu. Nói 

  về Đoàn Văn Vươn thì dân Tiên Lãng mang ơn nhiều. 

  Gia đình tôi cũng khai hoang như nhà Vươn, nhưng 

  xã chỉ giao 2 năm. Gần đến hạn thì xã lại gọi lên làm 

  luật, không thì bảo sẽ thu hồi để giao cho người 

  khác. 2 năm thì làm được cái gì? Sau vụ Vươn, xã 

  không dám hành dân như trước nữa. 

  
  Đang nói chuyện, Xuân Diện chạy xuống thông báo

   phiên tòa tạm nghỉ, vợ chồng nhà Vươn, Quý đã 

  được ôm nhau trong nước mắt. Mới kể đến đó, Xuân 

  Diên bỗng hu hu rồi chạy lên gác. Tôi nghe nói vợ 

  chồng họ khóc khi đuợc gặp nhau thì nước mắt cũng 

  trào ra, thấy Xuân Diện hu hu lại tưởng hắn đùa, nghĩ 

  hắn đùa thật vô duyên thì chị Sông Quê đi xuống, 

  bảo Xuân Diện đang gục đầu vào tường khóc nức nở, 

  nên không dám dỗ nữa, thế là tôi lại càng nước mắt 

  ngắn nước mắt dài.

  
  Sau này chị Sông Quê kể, lúc tôi vào bếp phụ bà chủ 

  dọn cơm, ông bạn chị ấy hỏi tên tôi rồi bảo: nói như

  cô Bích thì không thể tranh luận được. Hóa ra ông ta 

  cũng chỉ thích người khác nghe ông ta nói, còn chả 

  thích nghe ai nói cả. Nghe để đấy, không bày tỏ 

  chính kiến thì nghe làm gì cho phí thời gian, khác gì 

  robot? Sao không dùng lý để chứng minh, mà lại 

  phát biểu theo cảm tính là thích hay không thích thế 

  nhỉ?

  
  

  
  Chuẩn bị ăn cơm trưa thì liên lạc được với blogger 

  Nguyễn Tường Thụy. Ông khách người Tiên Lãng 

  xung phong nhận chân đi đón. Lát sau thấy lão chiến 

  sĩ già, đồ đạc đeo lỉnh kỉnh khắp người bước vào, tóc 

  tai bơ phờ. Bên mâm cơm, câu chuyện về họ Đoàn lại 

  như pháo rang. Ăn trưa xong, tất cả chúng tôi chui 

  vào một phòng. Tôi và chị Sông Quê không muốn 

  sang phòng khác, bèn mượn cái chiếu rải xuống đất, 

  định bụng là vừa nằm vừa nói chuyện. Ai dè đặt lưng 

  xuống là tất cả chìm vào giâc ngủ, quên cả cái sàn 

  nhà cứng và lạnh.

  
  Giấc ngủ ngắn nhưng rất sâu, tưởng như chưa bao

   giờ đươc ngủ ngon như thế. Xuân Diện vẫn là người

   đánh thức chúng tôi dậy bằng những thông báo mới 

  nhất trên mạng. Tôi và chị Sông Quê rủ nhau ra khu 

  vưc tòa án. Không còn bóng một người dân nào 

  quanh đó. Khi hai chị em vừa mới đi vào vỉa hè, bên

   làn đường các phương tiện xe cộ vẫn đang lưu 

  thông, lập tức công an bu lại, yêu cầu chúng tôi quay

   trở ra. Qua thái độ của họ, tôi nghĩ có khi chỉ cần hỏi

   thêm một câu, họ sẽ lâp tức đưa chúng tôi về đồn 

  ngay tức khắc mà chả cần lý do gì.

  
  Chúng tôi loanh quanh một lúc thì cũ

  ng đã gần hết giờ chiều. Liên lạc được với Thương và 

  Hiền. Hóa ra phiên tòa đã nghỉ, hai chị em họ đã về 

  đến cầu Rào. Chúng tôi bảo hai chị em dừng lại, chờ 

  chúng tôi đến gặp, nhưng họ nói an ninh đang theo 

  họ rất đông. Chiều nay tòa mới làm xong phần xét 

  hỏi, mai mới tranh tụng.

  
  Mấy anh chị em chúng tôi cân nhắc tình huống, thực

   ra nếu chỉ để theo dõi kết quả phiên tòa, chúng tôi 

  có 

  thể theo dõi qua mạng. Cái chính chúng tôi muốn

   quan sát phản ứng của người dân và cách hành xử 

  của chính quyền ra sao, trong một phiên tòa đặc biệt 

  quan trong như thế này. Rõ ràng, mọi động thái 

  ngăn chặn từ cách xa hàng chục cây số cho đến phạm 

  vi 200 mét như thế này đã cho thấy, bất chấp dư

   luận, họ không muốn cả một “con ruồi” đến gần họ

  . Họ sợ không chỉ công lý mà còn sợ cả việc người ta 

  thương yêu, chia sẻ động viên lẫn nhau trong cơn 

  hoạn nạn. Họ muốn những người họ Đoàn phải run

   sợ khi thây không có ai bên cạnh chăng? Rốt cuộc ai 

  mới là kẻ đang run sợ đây? Kẻ vô minh thì đâu biết 

  dùng trí nhân để thay cường bạo?

  
  

  Chúng tôi mừng khi biết những người trong gia đình 

  họ Đoàn rất kiên cường. Tôi nghĩ ngay cả tình huống 

  xấu nhất là có bị kết án nhiều năm, lịch sử vẫn sẽ ghi

   nhận sự hy sinh của họ một cách xứng đáng.

  
  Chúng tôi quyết định trở về Hà Nội ngay trong đêm

   mùng 2/4. Chúng tôi đến đây qua nhiều ngả, nhưng

   khi trở về, chúng tôi lại cùng đồng hành trên một 

  con

   đường, mơ về một ngày thấy quê hương Tiên Lãng 

  được chào đón những người con của họ Đoàn trở về

  , tiếp tục sự nghiệp xây dựng còn đang dang dở của 

  họ…
  
  
  
  
  Hà Nội ngày 3/4/2013

  
  

  * Một chi tiết cảm động nữa mà tôi thấy cần phải 

  
  

  nhắc đến, đó là sự có mặt của cụ giáo sư Ngô Đức 

  
  

  Thọ. Mặc dù tuổi cao, cụ vẫn hăng hái đi dự phiên 

  
  

  tòa để ủng hộ gia đình họ Đoàn. Ngay cả khi chúng 

  
  

  tôi bận bịu, không lo chu tất phương tiện đi lại cho 

  
  

  cụ, cụ vẫn vui vẻ một mình bắt xe khách để về Hà 

  
  

  Nội. Một bậc cao niên như cụ còn quan tâm đến xã 

  
  

  hội như vậy, mới thấy nỗi vất vả của chúng tôi chẳng 

  
  

  thấm tháp vào đâu.ớc · Thích